Ontmoetingsdag: energieslurpend, maar waardevol
Een poosje terug was ik aanwezig op de ontmoetingsdag van Dit Koningskind voor vrouwen met ASS. Centraal stond het thema ‘kerk, geloof en ASS’. Ik was gevraagd om wat te vertellen over mijn onderzoek, maar als vrouw met autisme uiteraard ook welkom om deel te nemen zonder zelf een bijdrage te leveren. Normaal gesproken zou ik niet snel naar dit soort bijeenkomsten gaan, geen idee waarom eigenlijk. Toch vond ik dat ik nu wel moest gaan, vooral omdat dit onderwerp eigenlijk precies raakte aan mijn onderzoek. Ik had al snel het idee om stellingen te bespreken, al vond ik het spannend of het gesprek een beetje op gang zou komen.
Ik ben blij dat ik over de drempel ben gestapt die ik eerst had, want het was een mooie dag, al was het ook vermoeiend. Sinds ik mijn studie heb afgerond, ben ik veel minder bezig met nadenken over autisme, de kerk en mezelf. Natuurlijk blijf je er ergens altijd wel mee bezig, maar op een veel lager pitje. Om ineens weer een dag zo intens over deze onderwerpen na te denken kostte meer energie dan ik had verwacht, maar gelukkig niet op een negatieve manier.
Zitplekken in de kerk
Wat mij vooral is bijgebleven, is hoe verschillend, maar toch herkenbaar een ieders ervaringen waren. Een typerend voorbeeld hiervan vond ik toen we het hadden over waar in de kerk je graag zit. Zo vinden sommigen het fijn om juist wat meer voorin te zitten, zodat ze minder afgeleid raken door allerlei visuele prikkels vanuit de rest van de kerkzaal en zich makkelijker kunnen focussen op de predikant. Anderen vinden het juist fijn om wat meer achterin te zitten, zodat ze goed overzicht hebben over alles wat er in de kerk gebeurt en zelf een rustigere plek hebben.
Ikzelf vind het vaak fijn om ergens in het midden te zitten. Daardoor heb ik het gevoel dat ik echt onderdeel uitmaak van de kerkdienst. Als ik teveel achterin zit, voel ik me teveel een toeschouwer. Vaak heb ik er al last van dat een kerkdienst een beetje langs mij heen gaat, dat wordt versterkt als ik helemaal achterin zou zitten. Als ik teveel vooraan zit, dan voel ik me juist teveel bekeken en word ik hyperbewust van dingen zoals hoe ik beweeg, wat mijn gezichtsuitdrukking is, of mijn haar wel goed zit, dat soort dingen.
Voor iedereen is de zitplek een doordachte keuze en ik had het gevoel dat we elkaars keuzes direct begrepen. We hoefden niet uitgebreid uit te leggen hoe dat dan werkt in ons hoofd. Hoewel de uiteindelijke keuze per persoon dan misschien verschilt, is de gedachtegang die eraan vooraf gaat blijkbaar herkenbaar. De manier waarop onze hersens werken is denk ik makkelijker te begrijpen.
Ontmoeting als startpunt?
Wat ik heb geleerd van de ontmoetingsdag is vooral hoe belangrijk en fijn het kan zijn om met ‘lotgenoten’ te praten. Ik vind dat woord vaak lastig, omdat het dan klinkt alsof je zielig bent en elkaar maar op moet zoeken. Misschien dat ik daarom ook normaal gesproken niet zo snel naar zo’n ontmoetingsdag zou gaan. Ik wil niet te veel blijven hangen in praten over mezelf, maar juist doelgericht op zoek gaan naar hoe ik de situatie in de kerk beter kan maken.
Dat is eigenlijk een stap te snel. Het begint juist met de ontmoeting met elkaar. Gesprekken met anderen die eenzelfde manier van denken hebben, is ontzettend waardevol. Het laat zien dat je niet de enige bent die dingen soms anders ziet, denkt, voelt of ervaart. Het hoeft dan nog niet eens te gaan over het vinden van oplossingen voor de ‘problemen’ waar je tegenaan kan lopen. Wellicht worden de moeilijkheden zelfs wel iets minder moeilijk als je weet dat je daarin niet alleen bent. Als je anderen hebt bij wie je herkenning of begrip kan vinden.
Je blik naar binnen richten
Nu is het niet zo dat je alles oplost door mensen met autisme bij elkaar te zetten om die herkenning en dat begrip te vinden. Moeilijkheden zullen blijven en onbegrip van buitenaf blijft voorlopig nog bestaan. Over dat onbegrip en het belang van meer gesprek over autisme heb ik het in mijn vorige blog dan ook al gehad. Een nieuw punt dat ik nu voor mijzelf heb ontdekt, is hoe fijn het kan zijn om ook als mensen met autisme zelf met elkaar te praten.
Het kan heel eenzaam voelen als je alleen maar naar de buitenwereld toe begrip probeert te vinden. Dan word je iedereen keer met je neus op de feiten gedrukt over hoe ‘anders’ je bent. Misschien is het dan juist goed om je blik soms even ‘naar binnen’ te richten. Om aandacht te hebben voor jezelf en je lotgenoten en op die manier een bepaald stukje eenzaamheid tegen te gaan. Wellicht is het daarna ook makkelijker om te praten met mensen zonder autisme, omdat je weet dat je er niet alleen voor staat.
Tot slot
Nu blijft er misschien nog wel een belangrijke vraag open staan: hoe kom ik dan in contact met andere mensen met autisme? Meestal weet je het niet direct van elkaar. Daarvoor zou ik zeggen dat het al een goede stap is als je één iemand binnen je kerk aanspreekt die je vertrouwt en eventueel vraagt om hulp als je dat wil. Op die manier zou je anoniem een oproep kunnen doen voor een ontmoeting. Of misschien bedenk je samen wel andere manieren. Of wie weet zie ik je de volgende keer op een ontmoetingsdag.
Wij organiseren regelmatig activiteiten voor mensen met (een naaste met) ASS. Bekijk onze agenda voor het actuele aanbod.