Liesbeth Habers (45) bleek bij haar geboorte al slechthorend. Inmiddels is ze helemaal doof. Liesbeth heeft een implantaat, maar kan klanken moeilijk herkennen. Ze communiceert in gesprekken vooral door te liplezen. Bijna dagelijks merkt ze welke invloed haar beperking heeft op haar leven. Dat roept bij vlagen sterke emoties op. “Ik voel me soms zo gefrustreerd en verdrietig.”
Auteur: Mariëtte Woudenberg
“Mijn hele leven voel ik al een gemis. Hoewel ik niet weet hoe het is om goed te horen, rouw ik er gek genoeg wel om. Dat dat rouwen is, wist ik nog niet toen ik jong was. Nu besef ik heel goed wat het is.
Het gevoel uit zich in elke levensfase anders. In de puberteit kon ik door mijn doofheid moeilijk contact leggen met leeftijdsgenoten. Ik wilde zo graag normaal zijn, maar in groepen kon ik nooit meekomen. Ik kon de gesprekken niet volgen. Daardoor voelde me erg alleen. In die tijd had je nog nauwelijks internet en al helemaal geen WhatsApp. Ik was sterk afhankelijk van mijn ouders. Als ik iemand wilde bellen, moest ik aan mijn moeder vragen of ze dat voor me wilde doen.
In de puberteit was ik vooral heel boos. Boos dat ik doof was geboren. Hoe had God me zo kunnen maken? Die woede heb ik gelukkig los kunnen laten toen ik ouder werd. Ik leerde zien dat God door alles heen een God van liefde is. We leven als mensen in een gebroken wereld. De wereld is niet meer zoals God het bedoelde.
Op veel momenten en plekken klap ik, ook nu ik volwassen ben, nog in volle vaart tegen mijn beperking aan. Op mijn kerngroep, als ik niks kan volgen omdat mensen door elkaar praten. Als vrienden vertellen dat ze zoveel troost halen uit het zingen van de psalmen en ik ze alleen kan lezen. Als mijn kinderen iets zeggen en ik Rozemarijn en Sebastiaan niet versta.
Afgelopen zondag riep mijn zoontje bijvoorbeeld ineens: ‘God heeft corona veroorzaakt’. Mijn schoonmoeder haakte er gelijk op in. Ze legde hem uit dat dat toch even iets anders zit. Ik had hem niet gehoord. Dan word ik verdrietig en ben ik bang dat ik mijn kinderen tekort doe door mijn beperking.
Mijn naaste familie begrijpt mijn beperking, maar veel andere mensen hebben geen idee hoe het is om doof te zijn. Dat frustreert me en doet pijn. Ik dronk laatst een kopje koffie met iemand. Die zei tegen me: “Ik mis de kerk zo.” Dan moet ik echt mijn tong bijna inslikken. Ik wil niet zeuren of klagen, maar denk wel: jij hebt in deze coronatijd tenminste de livestreams nog.
Of zo ging ik laatst voor het eerst weer naar de kerk voor de avondmaalsviering. Iemand met een mondkapje voor gaf me instructies. Ik vertelde dat ik doof was en vroeg of hij zijn mondkapje even wilde laten zakken, omdat ik hem anders niet begreep. Hij weigerde. Op zo’n moment krijg ik de neiging me terug te trekken in mezelf en weg te lopen.
Mijn emoties kunnen dan heel sterk zijn. Ik vind het belangrijk om daar goed mee om te gaan, anders word ik bitter. Wat mij helpt, is om ze allereerst te erkennen en vervolgens na te gaan: wat is er nu precies gezegd of gedaan en wat doet dit met mij?
Ik reageer nooit gelijk. Dan zit het me te hoog. Eerst wil ik dingen filteren. Ik heb daar bepaalde rituelen voor. Ik ga thuis quilten, zoek de stilte op of ga met mijn man Oscar een stuk wandelen in het bos. Dat helpt om de scherpe randjes er af te halen. Pas als die weg zijn, geef ik dingen terug. Ik heb geleerd om stapsgewijs te handelen voor ik mijn pijn verwoord. Als ik dat uiteindelijk doe, is het niet gezegd dat ik altijd begrip krijg hoor. Iemand zei laatst tegen me: ‘Joh, je moet hier niet zolang in blijven hangen, anders ga je navelstaren.’
Au, dat komt aan. Gelukkig weet ik dat ik dan altijd troost mag zoeken in de beloftes van het geloof. God draagt mij dag aan dag. Wat me ook overkomt, ik kan alles in gebed bij Hem brengen. Hij zorgt voor mij. Dat vind ik zo’n bemoediging.”
Levend verlies is een nieuw thema bij Dit Koningskind. Dit gaat over de levenslange rouw die je ervaart wanneer jijzelf of een naaste getroffen wordt door een chronische ziekte of beperking. Het verdriet hierom kan verwacht of onverwacht oplaaien en verergert soms door de jaren heen. Komende tijd delen we verschillende verhalen van mensen die hiermee te maken hebben. We organiseren ook webinars rondom levend verlies. Kijk op www.ditkoningskind.nl/agenda voor het actuele aanbod.