Bij dit Koningskind hebben we het vaak over de inclusieve kerk. Waar iedereen erbij hoort. Waar iedereen ertoe doet. Hoe geef je dit vorm in de praktijk? We zijn in gesprek met Joost Smit, predikant in de Ontmoetingskerk in Vathorst. Deze kerk zit onder één dak met stichting Sprank, Accolade Zorg en kinderopvang Bzzzonder.
Een kerk voor iedereen. Hoe doen jullie dat?
Ik zeg liever een kerk met iedereen. We gaan niet als kerk iets bedenken voor anderen. Iedereen heeft de verantwoordelijkheid om samen dingen op te pakken. Juist door het samen doen groeien we.
Is dat anders dan een andere kerk?
Wat deze plek bijzonder en uniek maakt is dat het niet alleen een kerk is, maar dat hier ook mensen wonen. We hebben relatief veel mensen met een beperking, mensen met dementie, mensen in een rolstoel. Daar houd ik rekening mee, ik probeer daarin iedereen recht te doen. Maar ik doe geen speciale dingen voor een specifieke groep. En we hebben alle gaven ook echt nodig. Een mooi voorbeeld daarvan: Als ik een grap maak tijdens de preek is er een gemeentelid die als eerste mijn grap begrijpt. Hij moet dan heel
hard lachen en iedereen, of je de grap nu wel of niet begrijpt, moet met hem meelachen. Op die manier ervaar je samen vreugde, dankzij die gave van de blijdschap. Zonder dat we dat heel bewust doen, doen we dingen samen en ervaren we samen de vreugde van God.
Hoe kun je iedereen recht doen?
Twee dingen zijn heel belangrijk: Je moet blijven benoemen dat je in de kerk teleurstellingen zult meemaken. In een dienst met zoveel mensen, komt niet altijd iedereen op elk niveau tot zijn recht. Bereid je voor dat er altijd teleurstelling is. Anderzijds kun je tijd maken. Voor de persoon die zijn gebedspunt moeilijk verwoordt. Voor de persoon die rustig wil vertrekken. Heb oog voor wie er bij je in de kerk zit. Het is belangrijk om sensitief zijn voor wat de Geest doet, voor wie er zijn. Imperfectie is belangrijk. Teleurstelling is belangrijk. Het leven is imperfect. En dat is ook zichtbaar in de kerk, zeker in onze kerk, waar zoveel mensen met een zichtbare beperking zijn. En dat kan aantrekken en afstoten. De kerk zou hierin genezend moeten zijn, in die zin dat je wegblijft van de polarisatie en het wegstoppen van mensen. Bij ons is de beperking heel zichtbaar en aanwezig in de kerk, ook doordeweeks.
Hoe kun je als kerk een stap zetten zodat mensen (met een beperking) zich meer gezien voelen?
Wees een gunnende gemeente. Neem de tijd, wees geduldig. Niet alleen voor mensen met een beperking, maar ook bijvoorbeeld voor jonge gelovigen. Heb oog voor mensen die niet in het doorsnee model vallen. Wat ontdek ik in jou van Christus? Dat is de vraag die we elkaar mogen en moeten stellen. Gemeente zijn, met elkaar omgaan, het is wederkerig. Ieder mens brengt iets in de gemeente. Er
woont hier bijvoorbeeld een echtpaar dat leeft met verschillende beperkingen, maar ze zijn altijd vrolijk, daar kan ik van leren. In Christus zijn we als mensen gelijk en zo moeten we ook met elkaar omgaan en naar elkaar kijken.
Hoe zorg je ervoor dat je niet boven iemand gaat staan?
Ten diepste heeft dat te maken met hoe je zelf voor God staat. Als je zelf voor God staat in totale kwetsbaarheid, ben je niet anders dan een ander. Ik heb hierin als dominee wel een bijzondere verantwoordelijkheid en er zijn ook gemeenteleden met verantwoordelijkheden, maar dat stelt de een niet boven de ander. In de gemeenschap, de familie van Christus zijn we voor Hem allemaal gelijk. En dat betekent ook dat we in iedereen wat van Christus kunnen zien. Ik heb minder met het organiseren van
een aangepaste dienst. Als je lid bent van de kerk hoor je erbij. En natuurlijk gebeuren er ook dingen die ik niet leuk vind, maar wees dan ook eerlijk: nu even niet. Het moet kunnen dat we op die manier eerlijk tegen elkaar zijn. Ik krijg ook veel feedback van de bewoners, dat is ook wederkerigheid. Er is diversiteit, verschil. Durven we dat met elkaar te zien, te benoemen en hierover het gesprek aan te gaan? Ik vind het belangrijk dat iedereen kan zeggen: Dit is mijn kerk, hier hoor ik bij.
Wil je verder doorpraten over de zichtbaarheid van mensen (met een beperking) in de kerk? Of ben je gewoon benieuwd wat wij daarin voor jou kunnen betekenen? Neem dan gerust contact op met Hans (relatiemanager kerken) of Martine (consulent).